Venlose verkenners van land en zee

door Sef Derkx.


Vanwege het bar slechte weer doopten we de laatste Waerse Wandeling van 2018 om in een Bout-Waerse Wandeling. Ondanks de miezer werd het een zeer geslaagde ontdekkingstocht door de Venlose binnenstad. Het was echter ook een gezellige expeditie. De lof daarvoor zwaaien we graag het gezelschap toe: ruim twintig (oud)zeeverkenners van Waterscouting Belletabale – Stella Maris. Inderdaad een mondvol die naam, met bovendien een roomse smaak. De club werd in het najaar van 1934 opgericht als Belletablegroep door paters-docenten en door leerlingen van het Sint-Thomascollege. De naamgever was Henri Belletable, een Venlonaar en oud-militair die in 1844 de Broederschap van de Heilige Familie had opgericht. Hij staat sinds de jaren dertig van de vorige eeuw in brons gegoten voor de Familiekerk en kijkt nogal bedenkelijk richting de straat die naar hem is vernoemd.

Lithografie Henri Belletable van B.C. Jansen (particuliere collectie)

Onthulling standbeeld Henri Belletable, op de achtergrond de Hertog Reinoudsingel, 1938 (foto Jan de Jong/collectie Limburgs Museum)

De verkenners van de Belletablegroep hadden een ruim verenigingslokaal op een van de zolders van het Thomascollege. Het was opgesierd met onder meer een geschilderde nephaard met het Venlose stadswapen en een bosgezicht. In augustus 1937 namen ze deel aan de Internationale Jamboree in Bloemendaal-Vogelenzang. De grondlegger van de padvinderij, Baden Powell, was hoogst persoonlijk aanwezig om afscheid te nemen van zijn scouts. De Venlose verkenners hadden bij de ingang van hun terrein miniversies staan van Flujas en de vrouw. Er was voor de gelegenheid een dialectlied geschreven over het reuzenpaar, dat opgenomen is door Radio Brussel. Filmbedrijf Polygoon-Profilti, leverancier van het fameuze bioscoopjournaal, maakte opnames van de Venlonaren tijdens de jamboree. We zijn nog doende met de poging deze reportages te achterhalen. In de periode van de mobilisatie werden de verkenners opgeroepen voor oefeningen met de brandweer en politie. Ze moesten op de toren van de Sint-Martinuskerk met verrekijkers uitzien naar vliegtuigen, tweedekkers die opgestegen waren van het vliegveld Welschap. Wanneer deze in beeld kwamen, werden vlagsignalen gegeven naar collega-verkenners die voor het politiebureau aan de Lohofstraat stonden.

Frontgevel Sint-Thomascollege aan de Hogeweg weg, jaren dertig (met dank aan Piet Braem/Mooder Maas)

 

Collage met vijf foto’s van de verkennersgroep Belletable die om het leven kwamen of werden gebracht in de jaren 1944-1946 (particuliere collectie)

De Nederlandse verkennerij was door de bezetter in 1942 verboden en had plaats moeten maken voor de Jeugdstorm, een jeugdorganisatie van de bezetter. Na de bevrijding kwamen de leden van de Belletablegroep weer bij elkaar en hielpen als vrijwilligers mee bij het ruimen van puin in de Venlose binnenstad. Het tekent het saamhorigheidsgevoel, dat groot was na de verschrikkelijke oorlogsjaren. In januari 1947 werd een gedachtenisprentje verspreid met pasfoto’s van vijf omgekomen leden van de Belletablegroep. Harrie Meijer, Frans Coehorst en Fons Berger hadden zich aangesloten bij het verzet tegen de Duitsers. Ze werden in 1944 gearresteerd en keerden nooit meer terug naar hun geliefden, familie en vrienden. Belletablelid Polly Hellegers woonde sinds 1938 in het Belgische Kanne. Als Nederlandse militair in geallieerde dienst had hij een pilotenopleiding gevolgd bij de Royal Air Force. In de nacht van 10 op 11 augustus 1944 steeg hij op van basis Leconfield voor een aanval op het spoorwegknooppunt bij Dijon. Zijn vliegtuig crashte. De bemanning werd door de Franse ondergrondse begraven en na de oorlog herbegraven op het eregrafveld bij Nantes. Koert Nijssen was tweede luitenant bij het Korps Mariniers. Op 28 juli 1946 is hij bij Surabaya op Java gesneuveld.

Venlose zeeverkenners staan aangetreden in de haven, eind jaren vijftig (particuliere collectie) 

In de de jaren vijftig werd de gemiddelde leeftijd van de Belletablegroep hoger. De tijd brak aan voor verandering. De landverkenners werden in 1955 omgevormd tot zeeverkenners. Venlo had daarmee de primeur voor Limburg. Hun eerste optredens werden door de bevolking op de voet gevolgd. Binnen de kortste keren kreeg de groep de spotnaam ‘De Baekmenkes’. De beek waarop gedoeld werd was ’t Rienke. Bij houthandel Van Gasselt, ten zuiden van de bruggen, werd een demontabel clubhuis gebouwd. In de winter ging het de opslag in. De fusie met Stella Maris, de tweede Venlose zeeverkennersgroep, kreeg in 1968 gestalte.

Reageren? Stuur Sef Derkx een e-mail: floddergats@xs4all.nl.

Advertentie

Een gedachte over “Venlose verkenners van land en zee

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.